Bảo hiểm cùng an sinh xã hội là một trong những chủ đề được quan tâm nhất đối với những người có dự định hoặc mong muốn định cư và làm việc lâu dài tài CHLB Đức.

CHLB Đức nổi tiếng với hệ thống an sinh xã hội cực kỳ tốt thuộc hàng nhất thế giới – đi kèm là mức đóng bảo hiểm cũng không thấp. Đây là khác biệt lớn so với nước Mỹ, một quốc gia mà rất nhiều người Việt mong muốn có thể sang định cư và làm việc lâu dài.

Trong khuôn khổ bài viết “ngắn” này, chúng ta hãy thử tìm hiểu sơ bộ về câu chuyện bảo hiểm và an sinh xã hội của CHLB Đức!

An sinh xã hội và các loại bảo hiểm ở CHLB Đức

Mức đóng bảo hiểm xã hội tại Đức

Vấn đề đầu tiên là … tiền đâu.

Trước hết, chúng ta hãy điểm qua mức đóng bảo hiểm xã hội của CHLB Đức.

Đây là bảng số liệu mức đóng chi tiết bảo hiểm xã hội tại CHLB Đức trong năm 2021:

Nhìn chung, các loại bảo hiểm xã hội bắt buộc phải đóng rơi vào khoảng 40% thu nhập trước thuế của mỗi người lao động, trong đó người lao động đóng 1 nửa và doanh nghiệp đóng 1 nửa còn lại.

Nói tóm lại, thu nhập trước thuế (brutto) của mỗi người sẽ bị khấu trừ khoảng 20% cho các khoản bảo hiểm xã hội.

Các điều kiện an sinh xã hội người lao động được hưởng

Tuy mức đóng bảo hiểm xã hội khá cao, nhưng bù lại những gì người lao động nhận được rất tương xứng, nếu không muốn nói là “rất tốt, rất hời” so với phần họ bỏ ra.

Cụ thể:

Bảo hiểm sức khỏe

Nếu bạn bị bệnh, bạn sẽ không phải quá lo lắng về chi phí khám chữa bệnh thuốc men khi ở CHLB Đức.

Bảo hiểm y tế thanh toán cho tất cả các điều trị y tế cần thiết khẩn cấp.

Phạm vi bảo hiểm cơ bản của các công ty bảo hiểm sức khỏe theo luật định mở rộng đến các quyền lợi sau:

• Điều trị y tế ngoại trú, ví dụ như tại phòng khám của bác sĩ
• Chăm sóc răng miệng
• Thuốc và biện pháp khắc phục hoặc hỗ trợ
• Điều trị và lưu trú nội trú, ví dụ như trong bệnh viện
• Các biện pháp phục hồi cần thiết về mặt y tế
• Lợi ích cho phụ nữ mang thai và trong quá trình sinh nở

Nhân tiện: nếu bạn mua bảo hiểm y tế, bạn sẽ tự động được bảo hiểm chăm sóc dài hạn.

Ví dụ: bảo hiểm chăm sóc dài hạn sẽ tiếp nhận nếu bạn không còn có thể tự chăm sóc bản thân do mắc bệnh hiểm nghèo – tức là cần người chăm sóc giúp đỡ.

Túm lại, khi đi khám chữa bệnh, ngoại trừ các chi phí dịch vụ “VIP” như phòng bệnh xịn tiện nghi 5 sao, y tá xinh đẹp chăm sóc, trực thăng đưa đón v.v.., các chi phí điều trị thông thường từ khám, thuốc chữa bệnh, phẫu thuật, v.v.. đều được chi trả bởi bảo hiểm y tế, bạn không phải lo ốm dậy cầm hóa đơn viện phí rồi lên cơn đau tim vì nợ hàng triệu EUR như ở Mỹ.

Bảo hiểm chăm sóc

Là một nhánh kèm theo sau của bảo hiểm y tế. Nó chịu trách nhiệm chi trả cho các chi phí phát sinh trong trường hợp bạn bị bệnh nặng hoặc tai nạn mà cần chăm sóc lâu dài bởi điều dưỡng, y tá, hoặc người chăm sóc đặc biệt.

Bảo hiểm hưu trí

Giống như ở Việt Nam và các nước khác, nó trả lương hưu cho nhân viên sau khi họ nghỉ hưu.

Số tiền lương hưu chủ yếu dựa trên thu nhập và số năm bạn đã làm việc tại Đức.

Bảo hiểm tai nạn

Nếu bạn bị ốm vì công việc của bạn hoặc bị tai nạn, bảo hiểm tai nạn theo luật định sẽ hỗ trợ chi phí khám chữa và điều trị.

Sau đó, nó thậm chí se gánh chi phí tiếp tục trả lương cho bạn.

Nó cũng trả tiền cho việc đào tạo mới (đào tạo lại) nếu bạn không còn có thể làm việc trong nghề của mình.

Và nó trả tiền trợ cấp cho những góa phụ và trẻ mồ côi.

Công ty bạn sẽ phải thanh toán các khoản đóng góp cho bảo hiểm này, theo luật.

Lưu ý rằng trong một số trường hợp, việc đo được nồng độ cồn trong máu khi gặp tai nạn có thể dẫn tới việc ảnh hưởng tới số tiền chi trả và xác định phần lỗi trong tai nạn.

Cho nên tốt nhất chỉ uống rượu bia khi ở nhà, tuyệt đối không lái xe, hoặc làm việc vận hành máy móc sau khi uống

Bảo hiểm thất nghiệp

Về cơ bản, các điều kiện sau đây được áp dụng để hưởng trợ cấp thất nghiệp:

• Bạn hoàn thành thời gian đủ điều kiện. Điều này thường có nghĩa là: Bạn đã làm việc với bảo hiểm bắt buộc ít nhất 12 tháng trong 30 tháng trước khi đăng ký thất nghiệp. Một số công việc có thể được thêm vào cùng nhau.
• Bạn đã đăng ký thất nghiệp với cơ quan tuyển dụng của mình.
• Bạn đang thất nghiệp, nhưng bạn có thể làm việc có bảo hiểm bắt buộc (ít nhất 15 giờ mỗi tuần).
• Bạn đang tìm kiếm một công việc phải đóng bảo hiểm bắt buộc và bạn đang làm việc với Cơ quan Việc làm.

Bạn nhận được bao nhiêu trợ cấp thất nghiệp

Đây là cách tính trợ cấp thất nghiệp (đơn giản hóa):

• Cơ sở tính toán là tổng tiền lương (tiền lương) của bạn trong 12 tháng qua. Số tiền này được chia cho số ngày trong năm, tức là 365. Kết quả là tổng tiền lương mỗi ngày của bạn.
• Thuế lương, phụ phí đoàn kết và một khoản cho an sinh xã hội 20 phần trăm được khấu trừ vào khoản này. (Các khoản khấu trừ này chỉ được sử dụng để tính toán và không thực sự được thanh toán.) Kết quả là tiền thù lao ròng mỗi ngày của bạn.
• 60 phần trăm thu nhập ròng này là số tiền bạn nhận được dưới dạng trợ cấp thất nghiệp mỗi ngày. Nó tăng lên 67 phần trăm nếu bạn hoặc vợ / chồng / bạn đời của bạn có một hoặc nhiều con.

Bạn sẽ nhận được trợ cấp thất nghiệp trong bao lâu

Thời gian bạn được hưởng trợ cấp thất nghiệp phụ thuộc vào 2 yếu tố:

1. Bạn đã phải tham gia bảo hiểm bắt buộc trong bao lâu, ví dụ như trong hình thức lao động bắt buộc, và
2. Bạn bao nhiêu tuổi.

Thời gian tham gia bảo hiểm bắt buộc thường phải trong vòng 5 năm trở lại đây. Có thể cộng dồn một số thời điểm thuộc đối tượng bảo hiểm bắt buộc.

• Thời gian trợ cấp cho người thất nghiệp đến 50 tuổi
  Nếu bạn dưới 50 tuổi thì được hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa là 12 tháng – với điều kiện trước đó bạn đã tham gia bảo hiểm bắt buộc từ đủ 24 tháng trở lên.

Một ví dụ khác: Nếu bạn phải đóng bảo hiểm tối thiểu 12 tháng, bạn có thể nhận trợ cấp thất nghiệp lên đến 6 tháng.

• Thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp cho người từ 50 tuổi trở lên
  Từ 50 tuổi, thời gian trợ cấp tăng lên theo nhiều bậc lên đến 24 tháng. Thời gian hưởng tối đa này áp dụng cho những người thất nghiệp từ 58 tuổi trở lên. Điều kiện tiên quyết: Bạn phải được bảo hiểm từ 48 tháng trở lên.
• Thời gian trợ cấp cho việc làm tạm thời
  Nếu bạn đáp ứng các yêu cầu về thời gian đủ điều kiện ngắn hơn, những điều sau sẽ được áp dụng: Ví dụ: nếu bạn có 8 tháng bảo hiểm bắt buộc, bạn có thể nhận trợ cấp thất nghiệp trong tối đa 4 tháng.

An sinh cho việc nuôi con, an sinh cho trẻ em

Nhìn chung, CHLB Đức hết mực cổ vũ người lao động hợp pháp sinh đẻ, để tạo nguồn lực lao đông mới cho đất nước.

Họ cũng rất chú trọng và hỗ trợ hết khả năng trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ em.

Các hỗ trợ chính phủ cho việc nuôi con sơ bộ:

• Kindergeld:

  • Là gói hỗ trợ bằng tiền hàng tháng cho người nuôi con.
  • Điều kiện:
    • Con bạn dưới 18 tuổi (trong một số điều kiện nhất định, bạn cũng có thể đăng ký và nhận trợ cấp trẻ em đối với trẻ em trong độ tuổi hợp pháp),
    • Bạn chăm sóc con mình thường xuyên và chúng sống trong gia đình của bạn (điều này cũng áp dụng cho con riêng, cháu nội hoặc con nuôi) và
    • Bạn sống ở Đức, một quốc gia EU khác, Na Uy, Liechtenstein, Iceland hoặc Thụy Sĩ. Bạn có thể tìm hiểu thêm trên trang Quyền lợi trẻ em cho những người ở nước ngoài.
  • Mức hỗ trợ:

Theo quy định, bạn sẽ nhận được ít nhất 219 EUR mỗi tháng tiền trợ cấp trẻ em cho mỗi đứa trẻ, cho tới khi chúng đủ 18 tuổi.

Nếu bạn có nhiều con, số của chúng xác định tổng số tiền trợ cấp con bạn sẽ nhận được.

Điều này cũng áp dụng nếu một trong những đứa trẻ không sống với bạn: Từ đứa con thứ ba, bạn được hưởng nhiều quyền lợi trẻ em hơn – ngay cả khi anh chị em của chúng sống với cha mẹ còn lại.

Trợ cấp trẻ em kể từ ngày 1 tháng 1 năm 2021
– Con đầu lòng: 219 euro
– Con thứ 2: 219 euro
– Con thứ 3: 225 euro
– từ con thứ 4: 250 euro

• Vợ và con được hưởng miễn phí gói an sinh xã hội như bạn, dù chỉ mình bạn đóng các khoản bảo hiểm này (nếu vợ bạn bận chăm con nên không thể đi làm)
• Miễn phí toàn bộ việc giáo dục phổ cập từ mẫu giáo đến đại học tại các trường mẫu giáo, tiểu học, trung học, chuyên, cao đẳng, đại học công lập
• Các sinh viên học đại học/cao đẳng ở Đức nếu gia cảnh khó khăn có thể xin chính phủ hỗ trợ tiền sinh hoạt/credit BAföG, với mức hỗ trợ hàng tháng tối đa 861 EUR, từ khi vào học ĐH cho đến khi tốt nghiệp hoặc đủ 28 tuổi. (lưu ý, điều kiện nhận gói hỗ trợ này là có bố mẹ đang đi làm và đóng thuế cho CHLB Đức, cho nên sinh viên Việt Nam sang Đức du học thì 96,69% là không đủ điều kiện xin cái này, trừ khi bố hoặc mẹ của bạn đang ở sẵn CHLB Đức và làm việc đóng thuế đầy đủ từ lâu)

Tham khảo thêm thông tin về các loại thuế tại CHLB Đức:

https://cmmbvietnam.com/tim-hieu-ve-cac-loai-thue-o-clhb-duc.html